Het is duidelijk dat de COVID-19 pandemie een diepe economische krater achterlaat in Nederland. Kunst & cultuur lijkt in Nederland wederom het kind van de rekening te worden.
Na de zware bezuinigingen in de cultuursector van het eerste kabinet Rutte moest eigenlijk al duidelijk zijn op welke plaats kunst & cultuur staat in de optiek van onze premier. Weliswaar gloorde er weer hoop in 2018 toen er na jaren weer geld werd vrijgemaakt voor de kunsten. Nu is er de Corona crisis die handen vol geld kost en kunst en cultuur lijkt weer terug bij af te zijn.
Wat is nu toch die ambivalente houding van Nederland ten opzichte van deze hele serieuze bedrijfstak. Kunst & cultuur staat voor 3,8% van het nationale inkomen en voorziet voor 4,8% in de totale werkgelegenheid. Een bedrijfstak die geenszins onder doet voor bijvoorbeeld de luchtvaartsector en de landbouwsector zelfs overstijgt. De boeren konden met hun tractoren en hooivorken op het Malieveld op (te)veel sympathie rekenen van het Nederlandse volk. Terwijl in de perceptie van de premier, rechts Nederland en de slecht geïnformeerde lezer kunst & cultuur professionals als subsidie slurpende luiwammesen worden neergezet die maar een vak hadden moeten leren.
Er kwam 300 miljoen uit de hoge hoed van minster Van Engelshoven maar ook de gemeente Amsterdam bracht 17 miljoen euro op. Een vergelijk met Duitsland en Frankrijk ga ik hier niet maken. Dat is te gemakkelijk omdat hier gewoonweg sprake is van een evident cultuurverschil. Interessanter is om te kijken aan wie in Nederland al deze euro's nu worden overgemaakt.
Het blijken wederom de bekende gesubsidieerde namen te zijn die vrijwel allemaal, begin van dit jaar, hun meerjarige structurele subsidieaanvragen hebben ingediend. Instellingen die over elkaar heen zijn gevallen om speciaal voor deze subsidieaanvragen exotische gezichtjes aan hun organisatie toe te voegen om zo ook aan de diversiteitsparagraaf van de subsidievoorwaarden te kunnen voldoen. Of deze mensen nu een beslissersrol krijgen toegekend is uitermate boeiend om de komende jaren te gaan volgen. Hierbij bedoel ik overigens niet een rol omschreven in de functieomschrijving want dat kunstje kennen wij inmiddels wel. Het gaat erom welke verandering dit teweeg gaat brengen in de praktijk.
Geen woorden maar daden zingt men in Rotterdam en ik zing dit luidkeels mee. Hopelijk komen wij nu wel verder dan het Zwanenmeer met rappers uit de Amsterdamse Bijlmermeer. Er is veel meer mogelijk op een gelijkwaardig artistiek niveau, gelijke inbreng en gelijke verdeling van financiële middelen. Niet dat ik iets tegen rappers heb. Begrijp mij niet verkeerd. Het absolute tegenovergestelde is juist het geval. Het is meer een voorbeeld van hoe goedkoop er werd gescoord door de gevestigde kunstinstellingen en hoe gemakkelijk men er altijd mee is weggekomen.
De gemakzucht droop er letterlijk en figuurlijk vanaf. De participerende gekleurde Nederlander werd afgescheept met kruimels en hadden te vaak geen bal in te brengen omdat parmantige met paardenstaartjes behangen jongedames vakkundig de boel afschermden, met goedkeuring van hun respectievelijke directies. Zij kwamen vooral halen en nooit iets brengen. Laat staan luisteren en radicale verandering propageren.
Ondernemerschap
Men had bij de cultuurfondsen de afgelopen periode de mond vol over ondernemerschap binnen de kunsten. Subsidietijgers moesten opeens ondernemertje gaan spelen en dat gaat natuurlijk niet. Wie gewend is geld te krijgen kan nooit een ondernemer zijn. Dit is geen hogere wiskunde maar werd klaarblijkelijk genegeerd. Een ondernemer verdient het geld zelf en zorgt ervoor dat subsidie een plus is maar geen bestaansvoorwaarde. Abc'tje volgens mij. Opvallend is wel dat zij die wel als ondernemers actief zijn in de kunsten niet meetellen als het gaat om de verdeling van de respectievelijk 300 en 17 miljoen terwijl ze toch verantwoordelijk zijn voor het leeuwendeel van de producties die in de vaderlandse theaters staan.
Ja, Zzp'ers krijgen voor drie maanden een bijzondere bijstandsuitkering van maximaal €1500 per maand om deze crisis het hoofd te kunnen bieden. Ik moet overigens degene nog tegenkomen die de volle mep heeft gekregen. Wel mooi meegnomen natuurlijk. Het leeuwendeel van deze groep mensen krijgt €1000 per maand. Dan is er de TOZO. Een eenmalig bedrag van € 4000. Toe maar, hoor ik rechts Nederland en slecht geïnformeerde loonslaven al binnensmonds grommen. Tot slot zijn er nog leningen (lees: nieuwe schulden) te verkrijgen via onze vrienden de bankiers die zich met een overheidsgarantie (onze belastingcenten) gezworen hebben zich coulant op te stellen.
Te weinig mensen realiseren zich dat de betalingen die zijn opgeschort vanwege de COVID-19 pandemie na afloop van al deze regelingen gewoon moeten worden terugbetaald met daar bovenop de lopende verplichtingen, de inkomstenbelasting over 2019 en wellicht de aflossingen en rente van de aangegane leningen. Bijzondere bijstand en de TZO regelingen zijn giften maar toch. Voorlopig gaat niemand echt aan de slag kunnen gaan zolang Koning Corona regeert. Geen grote evenementen en theaters/popzalen die een fractie van de normale bezoekersaantallen binnen mogen laten.
Waar is de steun voor cultuurmakers die perspectief voor de langere termijn biedt? Worden zij nu geacht om gewoon om te vallen en op te lossen in het niets? Waarom steeds doorbetaalde theaterdirecteuren op radio & TV horen zeggen hoe zwaar het voor ze is? De klap komt het hardst aan bij de groep die juist doet wat veel kunst & cultuurfondsen hebben gevraagd aan de echte subsidieitijgers. Te weten ondernemen. Ondernemen vaak met eigen geld en voor eigen risico. Het plotseling van de één op de andere dag niet meer mogen werken valt niet onder het risico van het vak. Ik zou dit niet eens meer hoeven moeten uitleggen. Het is wel jammer dat gelden zo eenzijdig worden verdeeld dat het bij voorbaat al duidelijk is wiens kop het gaat kosten. Vul zelf maar in wie dit zijn.
Comments